Како и луѓето, постарите шимпанза избираат важни пријателства
Познато е дека луѓето стануваат попребирливи со возраста кога станува збор за пријателства, а истото важи и за шимпанзата кои имаат помалку, но повеќе искрени пријатели во староста, се резултатите од студијата објавена во списанието „Science“.
Истражувањето предводено од психологот за животни Александра Росати од Универзитетот во Мичиген ги дава првите докази дека животните покажуваат социјална селективност поврзана со возраста и може да ни помогне подобро да разбереме зошто луѓето се однесуваат на овој начин.
Авторите на студијата имале податоци од 78.000 часа набљудување на мајмуни во националниот парк Кибале во Уганда од 1995 до 2016 година.
Тие проучувале социјални интеракции помеѓу 21 машки шимпанза на возраст од 15 до 58 години.
Мажјаците се избрани затоа што остануваат во заедницата во која се родени за цел живот, додека повеќето жени се распрснуваат во нови групи кога ќе станат сексуално зрели.
Покрај тоа што се најблиски роднини со луѓето, шимпанзата се идеален вид за споредба со луѓето затоа што живеат долго, понекогаш над 60 години, а имаат и одличен избор кога станува збор за создавање нови пријателства.
Во светот на шимпанзата, пријателите се чешкаат едни со други, ловат и јадат плен заедно, колективно патролираат на границите на нивната територија и формираат сојузи во рамките на заедницата.
За да ги проучат меѓусебните преференции, научниците создадоа „индекс на поврзаност“ врз основа на блиското растојание (помалку од пет метри) меѓу нив и го споредија со односот со другите членови на групата.
Притоа, тие создадоа три категории: блиско пријателство, односно меѓусебно изразување на склоност, еднострано пријателство, кога само едната страна покажува наклонетост и непријателство, кога нема наклонетост од ниту една страна.
Емоционална зрелост
Според студијата, постарите мажи имале значително повеќе искрени пријатели отколку помладите, чии пријателства честопати се менуваат. На пример, 40-годишен маж има три пати повеќе вистински пријатели отколку петнаесетгодишник.
Постарите шимпанза поминуваат повеќе време со себе отколку помладите, но кога ќе изберат да се дружат тоа го прават со социјалните партнери кои сметаат дека се важни.
Научникот Џоан Силк од Државниот универзитет во Аризона напиша дека студијата обезбедува „убедливи докази дека шимпанзата се однесуваат како луѓе на многу начини за време на процесот на стареење, а таквата шема може да постои и кај другите примати“.
Теоријата е дека како што стареат луѓето, тие повеќе се фокусираат на своите најтрајни и најважни пријатели наместо да бараат нови, бидејќи нивното знаење за чувството на смртност расте со возраста.
Но, бидејќи шимпанзата веројатно нема да биде способна за таква перспектива, Розати и нејзините колеги веруваат дека во тоа може да има и други фактори, како што е намалувањето на емоционалната реактивност.
Силното пријателство може исто така да им помогне на постарите шимпанза да продолжат да живеат удобно и покрај ослабувањето на нивниот здравствен и социјален статус.