Експеримент што ги уништи психијатриските институции: Лекарите не знаеа кој е здрав, а кој болен!

Во 1937 година, во САД беше спроведен експеримент што ја доведува во прашање веродостојноста на целата психијатриска дијагностика. Студијата е иницирана од американскиот психолог Дејвид Розенхан. Резултатите од експериментот последователно беа објавени во списанието Наука во форма на напис „Ментално здраво место на лудаци“.

Експериментот во основа беше изведен во тајност. Осум лица, вклучувајќи го и самиот Розенхан, отидоа во разни психијатриски институции во земјата со жалба дека имаат халуцинации. Се разбира, во реалноста ги немаа, но лекарите сепак ги прифатија овие нови „пациенти“. По приемот, псевдо-пациентите биле прогласени за ментално болни и хоспитализирани.

По хоспитализацијата, сите учесници во експериментот повторно почнаа да се однесуваат соодветно. Покрај тоа, „пациентите“ почнаа да ги уверуваат лекарите дека сè е во ред со нив и дека повеќе не слушаат гласови.

Сепак, болничкиот персонал не им верувал на „пациентите“ и инсистирал да продолжи да зема лекови. Изненадувачки, факт е дека вработените не ги препознаа лажните пациенти, додека вистинските пациенти веднаш препознаа дека се лажни пациенти.

Откако учесниците во студијата ги напуштија психијатриските институции, експериментот повторно започна. Уште 12 болници беа избрани низ целата земја во кои одеа нови лажни пациенти. Сите биле препознаени како ментално болни и, се разбира, биле хоспитализирани со разни дијагнози: од депресивна психоза до шизофренија.
По хоспитализацијата, „пациентите“, се разбира, како и порано, почнаа да се однесуваат како здрави луѓе. Сепак, ниту тие не беа отпуштени толку брзо. На овие учесници во експериментот им биле дадени и дијагнози од кои не страдале.

Подоцна, кога јавноста дозна за експериментот и неговите резултати, имаше буквално масовно незадоволство. Одеднаш, луѓето веќе немаа доверба во психијатрите.

Оваа реакција на луѓето доведе една од познатите болници да го убеди Розенхан да го повтори експериментот во нивните институции. Розенхан се согласи со персоналот на таа болница дека ќе испрати еден или двајца псевдо-пациенти во рок од три месеци. Во пракса, ова значеше дека секој лекар треба да му пристапи на потенцијалниот пациент како личност која може да биде псевдо-пациент.

Како резултат, меѓу 193 пациенти, лекарите од оваа болница идентификувале 41 лажен пациент и уште 42 лице кои погрешно биле протолкувани како псевдо-пациенти. Во реалноста, Розенхан воопшто не испраќала лажни пациенти во таа болница и сите што вработените во таа болница сметале дека се лажни пациенти се всушност болни.

Овој експеримент беше најголемиот удар за сите психијатри. Професионалноста на најдобрите психијатри е доведена во прашање. И од време на време даваа изјави:
„Очигледно, во психијатриските институции нема разлика помеѓу тоа кој е здрав и кој е болен.