Анафилактичен шок е алергиска реакција која се јавува брзо по контакт со алерген и развива многу опасна состојба, често опасна по живот, ако не се побара лекарска помош.
Како реакција, анафилакса, често се појавува поради чувствителноста на одредени видови храна, лекови, каснувања од инсекти и латекс. Овие се најчестите причини, но тоа не ја исклучува можноста антифалктичен шок да предизвикаат и супстанции кои до тогаш сте ги користеле без никаков проблем. Значи, може да се случи во секое време и на било кој потенцијален алерген.
Анафилактичен шок делува така што мозокот испраќа сигнали до имунолошкиот систем да реагира на алерген што сте го внеле, допреле, вдишале, а телото ќе испути големи количини на хистамин, како одбрана против алергии.
Симптомите на анафилакса обично се јавуваат во едно место на телото, односно се локализирани. Но, постојат повеќе сериозни случаи каде реакција се шири на целото тело, респираторниот систем и ако не побарате итна медицинска помош, може да дојде до фатален резултат многу брзо.
Тешка анафилакса статистички се јавува во еден на 10.000 лица, додека со средни клинички симптоми има околу 20 отсто од населението кои имаат тежок облик на анафилакса.
Анафилактичен шок се случува одеднаш, без предупредување, и може да биде целосно пропратено со повеќе сериозни симптоми во рок од неколку минути до половина час. Ситуацијата станува крајно сериозна кога ќе ги зафати дишните патишта или да доведе до васкуларен колапс и кома. Ова се ситуации кои лесно може да доведат до смрт
Најчестите причини за анафилакса се:
Храна – кикирики, ореви (особено овошје), јајца, кравјо млеко, соја, пченкарно брашно, морска храна
Лекови – пеницилин, аспирин, анестетици
Хормоните – инсулин, естрадиол, метилпреднизолон
Убод од инсекти – пчели, оси, стршлени
Латекс – гума од која се направени медицински ракавици
Околностите – изложеност на напори од вежбање, студени ветрови или екстремно ладна вода.
Во исклучително тешки случаи, анафилактичен шок, и не обезбедување на итна медицинска помош, која вклучува меѓу друготои употреба на адреналин, смрт може да се случи за минути! Најголем број од смртните случаи се јавуваат поради проблимите со респираторниот и кардиоваскуларниот систем, а на најголем ризик се луѓе со претходно постоечки белодробни проблеми.
Анафилакса е невообичаено кај доенчиња, токму поради тоа што е потенцијално силни алергени не се вклучени во нивната исхрана на толку рана возраст, бидејќи постои ризик од развој на такво сценарио.
Анафилактичен шок е една од најпознатите итни медицински состојби кој бара итно препознавање и третман. Пациентот треба да се стави во лежечка позиција и да се подигнат нозете. Кога е можно, пациентот треба да ги отстрани алерген (прекине примање на лекот што предизвика реакција, дасе отстрани осилото на оси, итн) и да му се обезбеди доволно кислород (во потребна количина со оглед на степен на шокот) и веднаш повикајте брза помош.
Ако сте личност склона кон алергии, треба да бидете особено внимателни кога се било која од овиа храна, лекови или препарати, а особено да не ги користат во услови каде што може да не добијат доволно брзо или воопшто итна медицинска помош – на летен одмор, брод, во селото или било коеизолирано место каде медицинска помош може да пристигне премногу доцна. Исто така, секогаш со вас носете некои антихистаминици, која ќе помогнат симптоми на анафилакса да се намалат и да го забават неговиот развој.