Еден обичен вирус го смени животот на кој бевме навикнати досега
Претходно сме се соочувале со вирусни закани, вклучително и со пандемии, но Светот никогаш не се „затвори“ како што се случи со појавата на корона вирусот.
Зошто е тоа така? Зошто биологијата на вирусот корона е единствената закана за нашиот организам, но исто така и за животот?
Господар на измама
Во раните фази на инфекцијата, вирусот е во состојба да го „измами“ телото. Корона вирусот се шири низ респираторниот тракт, а неговата прва цел се белите дробови. Во меѓувреме, додека се одвива овој процес, нашиот имунолошки систем сè уште не ја препознава заканата.
– Овој вирус е одличен, ви овозможува да имате „фабрика“ на вирусот во носот и да се чувствувате целосно добро – посочува професорот Пол Ленер од Универзитетот во Кембриџ за BBC.
Клетките на нашето тело почнуваат да ослободуваат хемикалии – наречени интерферони и откако вирусот ќе ги „преземе“, тогаш треба да се огласи сигнал за предупредување до остатокот од телото и имунитетот.
Сепак, корона вирусот има неверојатна способност да го исклучи ова „предупредување“ и, според д-р Ленер, тоа го прави „толку добро што дури и не знаете дека сте болни“.
Тој вели дека кога гледате заразени клетки во лабораторија, не можете да утврдите дека се заразени, додека, од друга страна, тестовите покажуваат дека се полни со вируси. Тоа е само еден од асовите што овој вирус го крие во ракавот.
Тој се однесува како убиец кој ве удира на пешачки премин и бега
Количината на вирус во нашето тело почнува да достигнува врв ден пред да започнеме да се разболуваме. Но, потребно е најмалку една недела пред ковид да напредува до тој степен што на луѓето им е потребно болничко лекување.
– Ова е навистина брилијантна еволутивна тактика – не мора да лежите во кревет, да живеете нормално, да излегувате, да се забавувате,а всушност сте болни цело време – истакнува Ленер.
Значи, вирусот е како опасен возач кој бега од местото на настанот – тој преминува на следната жртва пред дури и да се опоравите или да умрете.
– Едноставно кажано, на вирусот му е сѐедно дали ќе умрете.
Ова е огромен контраст со „оригиналниот“ САРС корона вирус што ја предизвика епидемијата уште во 2002 година. Симптомите се појавуваа многу побрзо, па луѓето веднаш можеа да се изолираат.
Нашите тела не се подготвени за ова „совршенство“ на вирусот
Се сеќавате на последната пандемија? Во 2009 година, се плашевме од свински грип H1N1. Сепак, се покажа дека тоа не е нималку смртоносно како што се очекуваше, бидејќи постарите луѓе веќе имаа некаква заштита, бидејќи новиот вид беше доста сличен на мутациите на грип со кои се соочувавме порано.
– Ова е нешто сосема ново. Нема претходно стекнат имунитет – посочува проф. Трејси Хасел од Универзитетот во Манчестер, додавајќи дека тој е вистински шок за нашиот имунолошки систем.
Недостатокот на претходна заштита може да се спореди со епидемијата на вариола, која Европејците ја пренесоа на Новиот Свет. Како и тогаш, градењето на имунолошка одбрана од нула е вистински проблем за постарите луѓе, бидејќи нивниот сопствен имунолошки систем ги забавува.
Од друга страна, во староста произведуваме помалку Т-клетки – основни компоненти на имунолошкиот систем, па затоа е потешко да се најдат оние кои можат да се одбранат од корона вирусот.
Му прави чудни работи на телото
Ковид започнува како болест на белите дробови, па дури и таму прави неочекувани промени. Сепак, тој „таргетира“ и други органи.
Професорот Мауро Јака од Кралскиот колеџ во Лондон вели дека многу аспекти на ковидот се „единствени“ за оваа болест и посочува дека вирусот не само што ги убива белодробните клетки, туку и ги презема, правејќи ги да се спојат во масивни и неисправни клетки кои се„лепат заедно“ и со тоа да се спречи протокот на кислород.
Од друга страна, проф. Студентот истакнува дека по грипот, белите дробови можат целосно да закрепнат, додека тоа ретко се случува со ковид.
Згрутчување на крвта е исто така уште една необичност што ја предизвикува вирусот. Покрај тоа, многу лекари не можат дури и да ја дадат потребната помош во форма на инфузија токму поради страшно брзото згрутчување на крвта. Згрутчувањето на крвта е 200, 300, па дури и 400% пати поголемо во концентрацијата отколку кај другите болести, посочува проф. Беверли Хант од колеџот Кингс.
– Искрено, во мојата долга кариера, никогаш не сум видел толку „леплива“ крв како кај луѓе со ковид – предупреди тој.
Ваквите ефекти врз телото може да се должат на клеточната врата низ која минува вирусот за да зарази рецептори на ACE2. Тие се наоѓаат низ целото тело, вклучувајќи ги крвните садови, црниот дроб, бубрезите и, се разбира, белите дробови.
Така, вирусот може да предизвика бура со цитокин кај некои пациенти, што го прави одговорот на имунитетот прекумерен со штетни последици за остатокот од телото.
Да не се лажеме, и ние се здебеливме
Ковид е полош ако сте дебели затоа што големиот струк го зголемува ризикот од интензивна нега, па дури и смрт.
– Неговата многу силна врска со дебелината е нешто што не сме го виделе со други вирусни инфекции. Со други повреди на белите дробови, дебелите луѓе обично поминуваат подобро – вели професорот Сер Стивен О’Рајли од Универзитетот во Кембриџ.
Маснотиите што се акумулираат во телото, во органи како што е црниот дроб, предизвикуваат метаболички нарушувања кои лошо реагираат во комбинација со корона вирусот. Затоа пациентите имаат поголема веројатност да имаат повисоко ниво на воспалителни процеси во организмот, но и протеини кои можат да доведат до згрутчување на крвта.