Фолната киселина е природна форма на витамин Б9 неопходен за правилно функционирање на организмот, а неговиот недостаток може да предизвика широк спектар на симптоми и компликации.
Фолната киселина (или фолатите бидејќи има многу форми) е витамин Б9 кој природно се наоѓа во многу намирници како зелен лиснат зеленчук, агруми, јаткасти плодови, грав, грашок, морска храна, јајца, млечни производи, месо и житарки. Телото користи фолати за да создаде нови црвени крвни зрнца и ДНК. Тие се особено важни за трудниците, бидејќи го помагаат растот и развојот на фетусот и можат да спречат вродени дефекти.
Што е фолна киселина?
Фолната киселина е синтетичка форма на фолати. Телото не може да складира големи количини на природна фолна киселина, но лесно ја апсорбира фолната киселина.
Недостаток на фолати за време на бременоста
Недостатокот на фолати за време на бременоста може да предизвика сериозни компликации, а идните мајки се особено изложени на ризик. Витаминот Б9 е важен за развојот на мозокот и ‘рбетниот мозок на бебето, а неговиот недостаток може да предизвика сериозни вродени дефекти и да го зголеми ризикот од абрупција на плацентата, предвремено раѓање и мала тежина при раѓање. Истражувањата покажаа дека ниското ниво на фолати за време на бременоста може да го зголеми ризикот од развој на аутизам кај детето.
Анемија предизвикана од недостаток на витамин Б9
Недостатокот на фолати може да доведе до анемија. Оваа болест се јавува кога телото нема доволно здрави црвени крвни зрнца кои носат кислород до ткивата, а недостатокот на фолати може да доведе до формирање на ненормално големи црвени крвни зрнца кои не функционираат правилно.
Други компликации на недостаток на фолати вклучуваат:
- Неплодност
- Одредени видови на рак
- Кардиоваскуларни заболувања
- Депресија
- Деменција
- Намалена функција на мозокот
- Алцхајмерова болест
Кои се симптомите на недостаток на фолна киселина?
Еден од првите симптоми на недостаток на фолати е екстремен замор. Други симптоми може да вклучуваат:
Симптоми на анемија: бледило, отежнато дишење, раздразливост, вртоглавица
Орални симптоми: чувствителен, црвен јазик, рани во устата, намалено чувство за вкус
Невролошки симптоми: губење на меморијата, тешкотии со концентрирање, конфузија, проблеми со расудувањето
Дополнителни симптоми: недостаток на енергија, мускулна слабост, депресија, губење на тежината, дијареа
Што предизвикува недостаток на фолати?
Една од најчестите причини за недостаток на витамин Б9 е нездравата исхрана, сиромашна со храна која природно содржи фолати.
Други причини може да вклучуваат:
Болести на дигестивниот систем: болести како што се Кронова болест или целијачна болест ја попречуваат апсорпцијата на витаминот Б9.
Прекумерна употреба на алкохол: Луѓето кои консумираат големи количини алкохол често го заменуваат алкохолот за храна, што доведува до недостаток на фолати.
Претерано варење овошје и зеленчук: Прекумерното варење може да ги уништи природните фолати во храната.
Хемолитична анемија: нарушување на крвта каде што црвените крвни зрнца се уништуваат побрзо отколку што може да се заменат.
Одредени лекови: Некои лекови за епилепсија и улцеративен колитис ја попречуваат соодветната апсорпција.
Дијализа: третман за луѓе со бубрежна инсуфициенција.
Дијагноза и третман
Дијагнозата се поставува преку тест на крвта кој го мери нивото на фолати во крвта. Ако имате недостаток, вашиот лекар ќе ви препише додатоци на фолна киселина, на повеќето возрасни им требаат 400 микрограми (mcg) на ден.
Лекарот исто така ќе ве советува да јадете здрава, урамнотежена исхрана, која вклучува овошје, зеленчук и друга храна богата со фолна киселина или збогатена со фолна киселина.
Превенција
Најдобар начин да се спречи недостаток на витамин Б9 е да се избере храна која природно ја содржи оваа хранлива материја, како што се:
- Грашок, грав и други мешунки
- Агруми
- Зелен лиснат зеленчук
- Џигер
- Морска храна
- Јајца и млечни производи
- Месо