Младиот кромид е глобално популарна храна. Припаѓа на семејството Алиум, како и другите познати видови кромид – црвен кромид, бел кромид, праз и млад кромид. Неговото одгледување започнало пред 5.000 години во Централна Азија и се смета за една од првите земјоделски култури во светот.
Денес е широко распростране низ Азија, Европа и Америка. Причините за неговата огромна популарност се едноставни – неговиот богат вкус, изобилството на хранливи материи и приспособливоста на различни клими и типови почви.
Бидејќи пролетта е сезона на пролетниот кромид, сега е идеално време да дознаете повеќе за сите негови вредности.
Богатство на вкус, арома и хранливи материи
Покрај тоа што придонесува за побогат вкус и текстура на оброкот, кромидот е и вистинска ризница на важни хранливи материи. Содржи значителни количини на витамини А и Ц, а се издвојува по високото ниво на витамин К. Има и витамин Е и витамини од групата Б – тиамин (Б1), рибофлавин (Б2), ниацин (Б3), пиридоксин (Б6) и фолна киселина (Б9).
Од минералите содржани во кромидот се издвојуваат калиумот, калциумот, натриумот, железото, фосфорот, сулфурот, магнезиумот, хромот, како и некои вредни, но ретко присутни во секојдневната храна, како што се селен, манган, флуор и кобалт.
Кверцетинот е уште една вредна состојка во кромидот. Овој растителен пигмент од групата на флавоноиди има силно антиоксидативно, антихистаминско и антиинфламаторно дејство. Како и секој друг зелен лиснат зеленчук, кромидот содржи значително ниво на влакна – 100 g содржи 2,6 g влакна.
Како и повеќето други намирници, кромидот во сирова форма има далеку повисоки нутритивни вредности и помоќни ефекти од термички обработените. Сепак, со неговото многу кратко готвење нема значително да ги изгубите неговите благодети, па со овој здрав зеленчук можете слободно да уживате во омилените деликатеси. Малите бели главици млад кромид се едноставно обожавани од сите. Сепак, не треба да се занемарат неговите зелени листови.
Хранливите вредности на листовите се дури и повисоки од оние содржани во главата. На пример, еден килограм млад кромид содржи околу 8,5 грама витамин Ц, а зелените листови содржат околу 38 грама. Во главите има околу 0,3 милиграми каротин (провитамин А), а во зелените листови 1,2 милиграми. Во главата на кромидот има 175 милиграми калиум, а во листовите 231 милиграми.
Лековито дејство на младиот кромид
Заради благотворното дејство врз здравјето, кромидот со право зазема посебно место во алтернативната и народната медицина. Секоја од многубројните супстанци содржани во овој зеленчук, кој многумина го сакаат, на одреден начин придонесува за зачувување на здравјето на луѓето. Корисен е за превенција и третман на бројни здравствени проблеми – од безопасни како што се болки во грлото или настинки до посериозни како болести на срцето или рак.
Го штити здравјето на очите
Младиот кромид содржи каротеноиди, вклучувајќи витамин А, лутеин и зеаксантин кои играат клучна улога во одржувањето на здравјето на очите. Улкус на рожницата, ноќно слепило и други нарушувања на видот може да се развијат поради недостаток на витаминот А. Редовното консумирање на оваа храна може да ги заштити очните клетки од оштетување и да спречи макуларна дегенерација, тврдат експертите од Медицинскиот центар на Универзитетот во Мериленд.
Се грижи за коските и забите
Истражувањата потврдија дека воведувањето на млад кромид во исхраната може да биде од голема корист за здравјето на коските. Витаминот К е изобилно присутен во овој зеленчук и му помага на телото да го користи калциумот, минерал кој е неопходен за одржување на густината на коските.
Витаминот Ц ја стимулира синтезата на колаген, протеин кој ги зачувува коските и чиј недостаток може да предизвика нарушувања на мускулно-скелетниот систем. Младиот кромид исто така содржи флуор, минерал кој придонесува за добро здравје на коските и забите. Бакарот исто така ги штити коските и зглобовите, а некои студии покажаа дека може да помогне во спречување на остеопороза кај жените.
Го одржува здравјето на срцето и крвните садови
Супстанциите содржани во кромидот ја поттикнуваат циркулацијата, го спречуваат формирањето на згрутчување на крвта и спречуваат затнување на крвните садови и тромбоза. Посебно важни за здравјето на крвните садови се сулфурните соединенија од млад кромидот кои можат да спречат кардиоваскуларни болести, висок крвен притисок, срцев и мозочен удар. Младиот кромид е богат со кверцетин. Истражувањето на овој растителен пигмент од групата на флавоноиди ги потврди неговите моќни ефекти во спречувањето на атеросклероза. Витамините А и Ц присутни во овој зеленчук имаат силни антиоксидантни својства и нивното дејство е поврзано со намален ризик од срцеви заболувања.
Го намалува покаченото ниво на шеќер во крвта
Хромот присутен во кромидот има голем број здравствени придобивки, а само една од нив е превенцијата и контролата на дијабетесот. Медицинските експерти сметаат дека токму недостатокот на хром во организмот е поврзан со појавата на на синдромот X (синдром на отпорност на инсулин) и со тоа со зголемен ризик од дијабетес.
Истражувањето спроведено од израелски тим лекари покажа дека земањето 200 mg хром во период од три недели може да го намали нивото на шеќер во крвта кај постарите дијабетичари за дури 40 mg/dl. Фитонутриентот алил-пропил-дисулфид (APSD) содржан во кромидот е исто така корисен за дијабетичарите. Го стимулира ослободувањето на инсулин и на тој начин помага во контрола на високите нивоа на шеќер во крвта.