Штом се појават гадење, повраќање или дијареја, речиси инстинктивно посегнуваме по парче тост или двопек.
Оваа навика се пренесува од генерација на генерација и честопати изгледа како универзален рецепт за смирување на желудникот.
Но, дали двопекот навистина помага и колку е корисно да се потпираме исклучиво на оваа „безбедна храна“ кога страдаме од проблеми со желудникот? Се испостави дека науката потврдува – и предупредува.
Кога ќе се појават гадење, повраќање или дијареја, еден од првите совети што ќе ги добиете е да јадете двопек или тост. Иако оваа препорака се пренесува со генерации, научните истражувања потврдуваат зошто овие едноставни намирници се навистина ефикасни, но исто така укажуваат на нивните ограничувања, пишува ordinacija.hr.
Речиси нема човек кој не слушнал дека за време на проблеми со желудникот треба да јаде блага, лесно сварлива храна – а двопекот е речиси секогаш на врвот на таа листа. Оваа практика стана толку вообичаена што се смета за општо познато, но не е само народна приказна.
Основата на овој совет е таканаречената BRAT диета – акроним за банани, ориз, јаболков сос и тост. Идејата зад оваа диета е да се олесни дигестивниот систем колку што е можно повеќе.
Храната на BRAT планот содржи многу малку влакна, масти и протеини, што го олеснува варењето и им овозможува на желудникот и цревата да се опорават од воспаление предизвикано од вируси, бактерии или други иританти.
Двопекот совршено се вклопува во оваа логика. Неговата ефикасност лежи во неговиот состав и текстура. Направен е од рафинирано бело брашно, кое содржи значително помалку влакна од интегралните житарки, и затоа помалку ја иритира чувствителната желудочна слузница.
Процесот на двојно печење, или препечување, ја активира таканаречената Мајардова реакција, која не само што го подобрува вкусот и аромата, туку и ги разградува сложените скробови во едноставни шеќери. Ова значи дека желудникот вложува многу помалку напор во варењето на таквата храна.
Покрај тоа, сувата и цврста структура на двопекот делува како сунѓер – апсорбирајќи вишок желудочна киселина и течност во цревата, што може да го ублажи гадењето и да помогне при дијареја.
Повраќањето и дијарејата ги отстрануваат важните минерали како што се натриумот и калиумот од телото, чие губење може да предизвика чувство на слабост и исцрпеност. Еден од клучните проблеми во овие ситуации е дехидрацијата и губењето на електролити.
Иако двопекот не е особено богат со овие минерали, тој често се консумира во малку солена верзија – слично на солените крекери – и може да придонесе за обновување на натриумот.
Затоа, идеално се комбинира со други BRAT храни, како што се бананите, кои се одличен извор на калиум. Оваа комбинација му помага на телото да се стабилизира и да ја врати енергијата без да го оптоварува чувствителниот дигестивен систем.
Сепак, современата медицина предупредува дека BRAT диетата, иако е корисна во акутната фаза, не треба да биде долгорочно решение.
Организации како што е Американската академија за педијатрија повеќе не ја препорачуваат како единствена диета, особено кога станува збор за деца.
Причината е едноставна – диетата е исклучително рестриктивна и сиромашна со хранливи материи. Недостасуваат протеини, здрави масти и многу есенцијални витамини и минерали што му се потребни на телото за целосно закрепнување и зајакнување на имунитетот.
Предолгото потпирање само на тост, ориз и банани може да доведе до исцрпеност и нутритивен дефицит токму во моментот кога на телото му е потребна најголема сила за борба против болести.