Има ли вистина во изразот „Умирам од смеење“?
Некогаш некоја многу смешна приказна може да предизвика солзи и недостаток на воздух, а многу често во такви моменти се користи фразата: „Ќе умрам од смеење!“.
Иако изразот е очигледно претерување, има ли вистина зад тоа? Дали навистина луѓето можат да умрат од смеа?
Иако веројатноста е многу мала, тоа е технички возможно – и има документирани случаи на смртни случаи поврзани со смеа, пишува „Лајв саенс“ (Live Science).
Постојат неколку начини на кои смеењето може да предизвика негативен ефект врз телото. Еден од најранливите патишта е преку срцето. Во ретки случаи, насилното смеење може да предизвика „синкопа предизвикана од смеење“, состојба во која крвниот притисок брзо опаѓа при прекумерно смеење.
Ова предизвикува силен одговор од автономниот нервен систем – мрежата на нерви кои ги регулираат неволните физиолошки процеси – што доведува до привремен пад на количината на крв што тече во мозокот, што може да резултира со губење на свеста.
„Кога се смеете, го движите градниот кош нагоре и надолу, а тоа го менува притисокот во градната празнина и може да влијае на вагусниот нерв, кој носи сигнали помеѓу мозокот и повеќето внатрешни органи“, вели д-р Тод Коен, началник за кардиологија и директор за иновации на медицински уреди на Технолошкиот институт во Њујорк.
„Ова може да предизвика вртоглавица или дури – многу, многу ретко – да се онесвестите, особено кога е многу претерано“, додава Коен.
Првиот случај на синкопа предизвикана од смеа е документиран во 1997 година, кога 62-годишен пациент со хипертензија и други проблеми со срцето се онесвестил неколку пати додека се смеел гласно додека ја гледал телевизиската серија „Seinfeld“, поради што состојбата била наречена „Синкопа на Сајнфелд“.
Пациентот не умрел како резултат на оваа состојба, но овој тип на синкопа обично предизвикува несвестица која трае помалку од неколку минути. Иако технички е можно синкопата предизвикана од смеење да го запре срцето, поголем ризик е што таквите несвестици може да се случат во опасни ситуации.
Можно е некој да падне и да ја удри главата или да падне по скали или да падне од платформа на метрото под воз и да умре во таа состојба, рече Коен, нагласувајќи дека тоа е многу малку веројатно.
Во други случаи, смеењето може да влијае на количината на кислород што стигнува до срцето, белите дробови и мозокот. На пример, силните емоции, како што е големата радост, може да го забрзаат дишењето и да предизвикаат симптоми на астма, кои може дополнително да се влошат со невообичаеното дишење поврзано со смеата.
Во студија од 2009 година, истражувачите анкетирале 105 пациенти со астма и откриле дека повеќе од 40% доживеале астма предизвикана од смеење. Во тешки случаи, нападите на астма може да бидат фатални ако некое лице нема пристап до инхалатор.
Теоретски, смеењето може да предизвика и ненадеен спазам на гласните жици – состојба позната како ларингоспазам – или задушување ако лицето не добива доволно кислород помеѓу изливите на смеа. Сепак, шансите овие причини да предизвикаат смрт се мали. Иако имало пријавени случаи на смрт од смеа поради задушување или срцев удар, тоа генерално останува неверојатна причина за смрт кај здрави индивидуи.
Всушност, смеењето е безопасно, па дури и корисно за вашето здравје во огромен број на ситуации. Смеата и хуморот можат да им помогнат на пациентите да се справат со своите проблеми, да обезбедат поинаква перспектива за нивните болести и да ги направат поприсутни и позадоволни во животот, вели Коен.
Истражувањата покажуваат дека смеењето може да ја намали анксиозноста со значително намалување на нивото на хормонот на стрес, кортизол, а во исто време го зголемува ослободувањето на допамин – „хемикалија за задоволство“.
Освен тоа, смеењето може да помогне да се зголеми протокот на кислород низ телото и да се намали воспалението кај пациенти со коронарна артериска болест.
„Верувам дека смеата е најдобриот лек и мала е веројатноста да убие некого – но теоретски тоа е можно“, рече Коен.