- Го укинаа полицискиот час, отворија кафулиња … Луѓето тоа го видоа како сигнал за ставање крај на епидемијата. Тие се упатиле кон кафеани, излетнички места, туристички места – изјави Драган Даниловски
Во Македонија е забележано нагло зголемување на бројот на луѓе кои страдаат од коронавирус во претходните денови, откако тој број прво се намали. Бројот на ново заразените почна да се зголемува повторно на крајот на мај. Така, на 29 мај е регистрирано зголемување од 59 нови случаи, а во петок дури 120 нови случаи, што е најголем скок од почетокот на епидемијата. Во изминатата недела, дневниот број на пациенти е околу 100 на два милиони жители.
Епидемиологот Драган Даниловски, директор на Институтот за епидемиологија и биостатистика на Медицинскиот факултет во Скопје и поранешен министер за здравство, зборуваше за тоа што се случува во земјата.
Многумина веруваат дека нагло зголемување на бројот на заболени се должи на верските собири во муслиманските општини каде се славеше Рамазан Бајрам, а луѓето не се придржуваат до физичка далечина. Други тврдат дека православните верници не ги следеле препораките и мерките, како и полицискиот час кога се славел Православниот Велигден.
Откако земјата започна да се отвори, мерките беа релаксирани и граѓаните опуштени, па повеќето луѓе престанаа да носат маски. Тие се дружеа свадби и други собири, патувања, но, исто така, на работа, на пример, во фабрики на кои работници обично патуваат во преполни автобуси. Покрај тоа, на 5 јули треба да се одржат парламентарни избори во Македонија, како и во Хрватска, каде на предизборенмитинг веќе е регистриран еден заразен политичар.
Даниловски вели дека засега нема научни докази дека вирусот мутирал во Македонија и дека ова е втор бран на инфекција, но тој посочува дека се намалува бројот на хоспитализирани лица, иако бројот на заразени лица е зголемен.
- Бројот на хоспитализирани лица е сигурен показател за ширење на епидемијата од регистрираните позитивни случаи. Зошто? Бидејќи бројот на заразени секогаш зависи од бројот на тестирани. И ако ги тестирате граѓаните само во фокуси на инфекција, ќе добиете нереално поголем број позитиви во однос на реалниот број на целата територија на земјата. Ако сакаме најобјективно да го процениме реалниот процент на заразени, треба да го тестираме целото население. За жал, и покрај најавите дека таков начин на тестирање би започнал уште на почетокот на јуни, не гледам никакви навестувања за такво нешто – рече тој.
Жаришта поради празници и отворање на кафулиња
Тој исто така ги коментираше и можните жаришта како што се верските институции, фабриките и слично.
- Овие се т.н. епидемиолошки важни настани. Јас исто така би го додал и 1 Мај. За жал, некои од овие неповолни настани продолжуваат. Фабриките продолжуваат да работат, наводно, придржувајќи се кон мерки за лична заштита (маски, физичко дистанцирање миење на рацете), голем број на луѓе сè уште не се придржуваат кон пропишаните мерки за заштита. Пред сè, имаше предвремено и нагло олеснување на пропишаните рестриктивни мерки. Тие го откажаа полициски час, отворија кафулиња … Луѓето го видоа ова како сигнал за ставање крај на епидемијата. Тие се упатиле кон кафеани, излетнички места, туристички места – Охрид, Преспа, Дојран … и бројот на заразени лица започна да се зголемува. Одеднаш, но не насекаде. 97 проценти од овој втор бран беше локализиран во 12 општини. Во остатокот од земјата ситуацијата е мирна. Постојат општини кои повеќе од две недели се без нов нов позитивен случај – рече Даниловски.
Тој посочува дека луѓето биле евакуирани на туристички места. Имено, откако избувна епидемијата во некои општини, прогласен е полициски час, па луѓето побегнаа, а на други места не се придржуваат кон мерките за заштита.
Клучна улога на докторот
- Луѓето се такви какви што се. Насекаде кога се соочуваме со непознат и невидлив непријател, реакцијата е спонтан одбранбен гард. Луѓето се затвораат како школки. Се раѓа пркос, револт и отпорност на пропишаните мерки – додава Даниловски и посочува дека луѓето треба да бидат добро информирани, а во тоа лекарите ја играат најважната улога.
- Тие треба да објаснат дека рестриктивните мерки не се во функција на негирање на нивните човекови слободи, туку во заштита на нивното здравје и здравјето на нивното семејство. Ние не сме познати во тој поглед. Мислевме дека е доволно да ги објавиме пропишаните мерки преку прес-конференции и преку медиумите. Тоа се покажа како доволно не ефикасно – рече Даниловски.
Кога станува збор за претстојните парламентарни избори во Македонија, Даниловски рече дека е тешко да се исполнат критериумите што би биле потребни за било каков масовен настан, а тоа би било кога не би се регистрирале нови заразени случаи во текот на двете максимални инкубации.
- Основниот принцип е: мерките преземени во одредена криза никогаш не смеат да предизвикаат поголема штета од онаа што би била предизвикана од споменатата криза – вели тој.
Сепак, Даниловски смета дека здравствениот систем во неговата земја успешно се справува со епидемијата. Постои можност за мобилизација на капацитетите, но тој посочува дека персоналот е поголем проблем.
- Доколку има повеќе пациенти, постои можност да ни недостасуваат специфични профили на здравствени работници, особено анестезиолози на интензивна нега. Да се надеваме дека нема да има неповолен тек на епидемијата – заклучи Драган Даниловски.